سطح اکسیژن خون نشان دهندۀ کل مقدار اکسیژن موجود در خونی است که در بدن در حال گردش میباشد. این مقدار از طریق مقایسه بین حجم هموگلوبین خونی که به اکسیژن وصل است با مقداری که به اکسیژن وصل نیست محاسبه میشود.
برای آن که سلولهای بدن بتوانند به خوبی از عهدۀ وظایف خود بربیایند، باید از اکسیژن رسانی کافی برخوردار باشند. لذا میزان اکسیژن خون باید در یک آستانۀ طبیعی قرار داشته باشد.
در این پست میخواهیم شما را با بهترین روش بالا بردن اکسیژن خون آشنا کنیم
اهمیت میزان طبیعی اکسیژن خون
سطح اکسیژن موجود در خون، با علائم حیاتی بدن رابطه مستقیم دارد و اگر از یک آستانۀ مشخصی کمتر شود، میتواند پیامدهای ناگواری همچون مشکلات تنفسی (از جمله آمفیزم، آمبولی، فیبروز کیستیک و COPD) مشکلات قلبی و کم خونی به همراه داشته باشد.
مقدار طبیعی اکسیژن خون چقدر است؟
معمولاً سطح اکسیژن خون باید در حدود ۱۰۰ درصد باشد؛ اما در واقع مقدار آن در شرایط طبیعی بین ۹۵ تا ۱۰۰ است، که نشان دهنده مقدار مناسب اکسیژن در گردش میباشد. این مقدار در افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی، بین ۸۸ تا ۹۰ درصد است. اگر این میزان به کمتر از ۸۵ برسد، میتواند نشانۀ یک بیماری جدی مثل نارسایی قلبی، کم خونی و ذات ریه باشد که نیاز به درمان جدی دارد. اندازه اکسیژن خون را میتوانید با خرید پالس اکسیمتر محاسبه کنید
به این نکته نیز توجه داشته باشید که معمولاً سطح اکسیژن خون در افراد مبتلا به کووید ۱۹ بین ۹۰ تا ۹۵ درصد است که اگر از آن مقدار کمتر شود، حتماً باید تحت نظر متخصص قرار گیرد. در مواردی که حجم اکسیژن خون در افراد مبتلا به کرونا به زیر ۸۰ درصد برسد، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت ویژه از بیمار خواهد بود.
اندازه گیری سطح اکسیژن خون
از طریق آزمایش اُکسیمتری میتوان سطح اکسیژن خون را اندازه گرفت. این آزمایش به دو صورت انجام میشود:
به وسیلۀ دستگاه پالس اُکسیمتر که یک دستگاه کوچک است که بر روی نوک انگشت قرار میگیرد و سطح اکسیژن را بدون هیچ گونه جراحت یا نمونه گیری از خون اندازه گیری میکند.
اندازه گیری گاز خون شریانی که بیشتر در بیمارستانها استفاده میشود و پزشک از نمونۀ خون شریانی دریافت و آن را آنالیز میکند.
برای بیمارانی که در خانه پرستاری میشوند و از دستگاه اکسیژن ساز یا اجاره دستگاه اکسیژن ساز استفاده میکنند، روش پالس اُکسیمتر و خرید پالس اکسیمتر مناسب است.
همچنین برای بیماران حاد خرید بای پپ یا اجاره بای پپ توصیه میشود
روش های افزایش اکسیژن خون
- نفس عمیق کشیدن (تا حجم هوایی که به ریهها وارد میشود افزایش پیدا کند)
- حضور در مکانهایی که از تهویه مناسب برخوردارند
- جلوگیری از حضور در مکانهای خیلی گرم یا خیلی سرد یا خیلی بسته
- رعایت ارگونومی بدن در زمان نشستن و دراز کشیدن (به منظور کاستن از فشار روی ریهها)
- سُرفه کردن (برای جابجایی و تحرک ترشحات و سهولت در اکسیژن رسانی به ریهها)
راهکارهای خوراکی برای افزایش اکسیژن خون
یکی از سادهترین راههای افزایش اکسیژن خون، اهرمهای تغذیهای و استفاده از مواد غذایی مناسب است. از جملۀ این مواد غذایی که باید در برنامه غذایی بیمار و یا به عنوان یک عامل پیشگیرانه در همه افراد گنجانده شود، میتوان به میوههایی همچون خرما، انجیر، کیوی، انار، هویج، سیب زمینی، انواع لوبیا، اسفناج، چغندر، سیر و کرفس اشاره کرد که هر یک ضمن ویژگیهای متفاوتی که دارند، میتوانند در افزایش حجم اکسیژن خون نیز مؤثر باشند. همچنین برخی از مواد غذایی مثل اسفناج و انار از طریق جبران کم خونی، به ساخت گلبولهای قرمز بیشتر در خون کمک میکنند و از این طریق به صورت غیر مستقیم باعث افزایش روند اکسیژنرسانی به سلولهای بدن میشوند.
راهکارهای عملیاتی افزایش اکسیژن خون
گذشته از اقدامات تغذیهای که در بالا اشاره شد، یک سری عادتهایی نیز هستند که با پیگیری آنها میتوانید همواره حجم اکسیژن رسانی به سلولهای بدن را افزایش دهید. مهمترین راهکارهای عملیاتی عبارتند از:
بهبود رژیم غذایی
گرایش به سمت استفاده از مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان مثل انواع آلوها، انواع لوبیاها، دانههای روغنی به ویژه سویا، گردو، فندق و … به بدن کمک میکنند تا از اکسیژن دریافتی استفاده بهینه به عمل آورد و سطح اکسیژنی که به وسیله گوارش غذا دریافت میکند را بالا ببرد.
تحرک زیاد
همان طور که همواره به ما یادآوری میشود، انجام حرکات ورزشی منظم یکی از مهمترین روشها برای افزایش اکسیژن گیری بدن و بالا رفتن سطح اکسیژن خون میباشد. بنابراین روی آوردن به ورزشهای هوازی مثل پیادهروی منظم، کوهپیمایی و نرمش روزانه، میتوانند به افزایش میزان اکسیژن خون کمک کنند.
بهینه سازی وضعیت تنفسی
گذشته از ورزش که میتواند به سلامت سیستم تنفسی بدن کمک کند، سبک تنفس شخص نیز میتواند به افزایش اکسیژن گیری بدن و بالا رفتن سطح اکسیژن خون منجر شود. افرادی که با استفاده از بخش بالایی قفسه سینه تنفس میکنند، در هر بار نفس کشیدن هوای بیشتری را استشمام خواهند کرد. این عادت یکی از بهترین روشهای اکسیژن ساز برای بدن به حساب میآید. بنابراین به جای تنفس از طریق دهان، با بینی و دیافراگم نفس بکشید.
برای این منظور ابتدا صاف بنشینید و یک دست خود را بر روی شکم و دست دیگر را بر روی قفسه سینه خود قرار دهید. حالا به آرامی و از طریق سوراخهای بینی نفس بکشید. هر بار که تنفس میکنید، معدۀ شما منبسط میشود و باعث بالا رفتن دستی که بر روی شکم قرار دادهاید، میگردد. اما دستی که بر روی قفسه سینه قرار گرفته است، در زمان تنفس ثابت نگه داشته میشود. شما با این روش باید به مدت ۱۵ دقیقه و در هر دقیقه دست کم شش بار نفس بکشید.
آب سالم مصرف کنید
استفاده از آب سالم و تصفیه شده، به حرکت منظم مفصلها، تنظیم دمای بدن و رشد بهتر سلولهای آن کمک میکند. بنابراین استفاده فراوان از آب سالم و بهداشتی (نه نوشیدنیهای حاوی مواد الکلی و مواد نگهدارنده گازدار) در طول روز توصیه میشود.
پرورش گیاهان سبز در منزل
نگهداری و پرورش گیاهان سبز در محل سکونت و کار، حجم اکسیژن داخل منزل را افزایش میدهد و این امکان را به بدن میدهد که با هر بار تنفس حجم اکسیژن بیشتری به خون برسد.
جمع بندی
تمامی مطالب فوق با این هدف ارائه شد که شما عزیزان هرگز نیاز به دستگاه اکسیژن ساز و یا پالس اُکسیمتر پیدا نکنید و از سلامتی کامل برخوردار باشید.
ضمنا در صورت نیاز به خرید اکسیژن ساز یا اجاره اکسیژن ساز میتواتنید از خدمات آسام طب بهره مند شوید