مطالب موجود در این صفحه
وظیفۀ قلب پمپاژ خون به داخل رگها و ارسال آن به تمامی اندامها است. این پمپاژ منجر به وارد شدن نیرویی به دیوارۀ رگها میشود که به آن، “فشار خون” گفته میشود و با دستگاه فشار خون اندازه گیری میگردد. عوامل زیادی در تغییر این فشار خون دخیل هستند و آن را از وضعیت نرمال خود خارج میکنند.
در اینجا میخواهیم شما را با بازۀ استاندارد فشار خون و عوارض ناشی از غلیظ شدن خون وغلظت خون بالا آشنا کنیم.
محدوده فشار خون طبیعی
محدودۀ فشار خون از طریق اندازه گیری فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و به وسیلۀ دستگاه فشار خون مشخص میشود. سیستولیک (عدد بالاتر در فشار خون)، نیرویی را نشان میدهد که قلب در هر تپش به دیوارۀ رگها وارد میکند و دیاستولیک (عدد پایینی در فشار خون) عددی را مشخص میکند که قلب به دیوارۀ رگهای شما اعمال میکند. به طور کلی عدد فشار خون به چهار دسته مختلف تقسیم میشود:
عدد سیستولیک < 120 | عدد دیاستولیک < 80 | فشار خون طبیعی |
عدد سیستولیک = 120 تا 129 | عدد دیاستولیک < 80 | فشار خون مرزی |
عدد سیستولیک = 130 تا 139 | عدد دیاستولیک = 80 تا 89 | فشار خون بالا |
عدد سیستولیک = 140 یا بالاتر | عدد دیاستولیک = 90 یا بالاتر | فشار خون فوق بالا (هایپرتنشن) |
البته این اعداد برای سنین پایین و بالا متفاوت است
فشار خون بالا
زمانی که فشار وارد شده بر دیوارۀ رگها از یک آستانۀ طبیعی تجاوز کند، به آن فشار خون بالا گفته میشود، که یک عامل تهدید کنندۀ سلامتی فرد میباشد. فشار خون بالا ممکن است تا سالها هیچ گونه علایمی نشان ندهد؛ ولی در صورت کنترل نشدن، یک خطر جدی برای سکتههای قلبی و مغزی به شمار میرود. عاقلانهترین توصیه، حتی برای افرادی که مبتلا به فشارخون بالا نیستند، استفاده از دستگاه فشار خون میباشد.
علائم فشار خون بالا
هر چند فشار خون بالا علائم دقیقی ندارد، اما ممکن است در بسیاری از افراد علائمی همچون نفسهای کوتاه، خونریزی ناگهانی از بینی، سردرد و سرگیجه به همراه داشته باشد. نشانه های فشار خون بالا، هر چند بیماری نیستند، اما عوامل هشدار دهندهای برای مراجعه به پزشک و بررسی وضعیت فشارخون میباشند.
علل افزایش فشار خون
معمولاً فشار خون به دو نوع کلی تقسیم میشود:
نوع اول فشار، خون بالای اولیه است که به تدریج و بدون دلیل خاصی در بزرگسالان گسترش پیدا میکند.
نوع دوم که معمولاً شدیدتر از نوع اول می باشد، فشار خون بالای ثانویه است که در طی یک سری شرایط خاص اتفاق میافتد. این بیماری به طور ناگهانی و به عنوان پیامدی از یک بیماری یا داروی دیگر ایجاد میشود.
به عنوان مثال عوارضی همچون بیماریهای کلیوی، غدد فوق کلیه، مشکلات ناشی از تیروئید، اختلال مادرزادی در رگها، سوء مصرف مواد مخدر، مصرف داروهای خاص و مسکنهای بدون نسخه و تجویزهای خودسرانۀ دارویی و …، از جمله عواملی هستند که میتوانند منجر به فشار خون بالای ثانویه در فرد شوند.
عوامل دیگری نیز هستند که به خودی خود باعث ایجاد فشار خون بالا نمیشود، اما در بروز آن و پیشرفت و تأثیر سوء بر سلامتی نقش موثری دارند. مثل عوامل ژنتیکی، سن، افزایش وزن، عدم تحرک کافی، مصرف سیگار، مصرف غذاهای چرب و شور، مصرف زیاد مشروبات الکلی، استرس، بارداری و …
عواقب ناشی از فشار خون بالا
فشار خون بالا به مرور زمان به رگهای خونی و اندامها آسیب میرساند و در شکل وخیم خود، میتواند به حملات قلبی، نارسایی قلبی، آئوریسم (تغییر شکل دیوارۀ رگها)، ضعیف و باریک شدن رگهای خونی در کلیه، پارگی رگهای چشم، زوال عقل و سندروم متابولیک منجر شود.
پیشگیری از فشار خون بالا
مهمترین اقدام برای درمان فشار خون، آگاهی از دلایل ایجاد آن است. اگر زمینۀ خانوادگی یا هر نوع بیماری زمینهای دارید، حتماً در زمان مراجعه به پزشک به او اطلاع دهید. اما به عنوان اقدام برای پیشگیری از فشار خون بالا، بهترین کار استفاده از یک دستگاه فشار خون در منزل است که به طور پیوسته فشار خون خود را اندازه گیری کنید.
اگر احساس میکنید فشار خون شما در منطقۀ مرزی یا بالاتر از آن است، به فکر تغییر سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی و کاستن از استرسهای خود باشید.
غلظت خون چیست؟
غلظت خون یعنی تعداد گلبولهای قرمز خونی. مقدار هموگلوبین خون در بین مردان حدود ۱۴ تا ۱۸ و در بین زنان ۱۲ تا ۱۶ است. اگر بنا به هر دلیل، تعداد گلبولهای خون از آستانۀ طبیعی خود تجاوز کند، فرد دچار غلظت خون خواهد شد. بالا رفتن غلظت خون باعث دشوار شدن حرکت آن در داخل رگها میشود و در شرایط حادتر میتواند به غلظت خون و گرفتگی رگها منجر شود.
تشخیص غلظت خون به وسیله آزمایش خون انجام میشود.
علل غلظت خون
معمولاً غلظت خون به دو دلیل ایجاد میشود:
- رفتارهای غیرعادی سلولهای مغز استخوان، که بدون دلیل منطقی اقدام به تولید بیش از حد سلولهای خونی میکند که به این شرایط پلی سیتمیورا (PV)گفته میشود.
- کمبود اکسیژن بدن. اگر مقدار کافی اکسیژن به بافتهای بدن نرسد، بدن اقدام به تولیدهورمون اریتروپوئیتین میکند تا از طریق آن به سلولهای مغز استخوان پیام رسانی کند و درخواست تولید بیشتر سلولهای خونی نماید. لذا افرادی که دچار کمبود اکسیژن هستند، در خطر ابتلا به غلظت خون قرار دارند.
البته دلایل دیگری مثل مصرف سیگار، مشکلات قلبی و ریوی، مسمومیت به وسیله مونوکسید کربن و سایر مشکلات خونی هم میتوانند در ایجاد غلظت خون مؤثر باشند.
علائم غلظت خون
چون خون در تمامی نقاط بدن جریان دارد، لذا مشکلات خونی میتوانند بر روی تمامی اندامهای بدن تأثیرگذار باشند. غلظت خون هم یکی از مشکلات خونی است که میتواند منجر به ایجاد درد، تغییر رنگ، تورم، افزایش دمای دست و پا، مشکلات تنفسی، سردرد و سرگیجۀ مداوم، احساس درد در قفسۀ سینه، تعریق زیاد، اختلالات بینایی یا گفتاری، حالت تهوع، دل درد پس از صرف غذا و به طور کلی احساس ضعف عمومی شود.
راه تشخیص غلظت خون، انجام آزمایش خون است که در صورت مثبت بودن آن، باید زیر نظر پزشک اقدام به مصرف دارو و در پیش گرفتن یک برنامۀ غذایی سالم گرفت. چون غلظت خون میتواند باعث ایجاد فشار خون شود، لذا درصد بسیار زیادی از افراد مبتلا به فشار خون بالا، به غلظت خون نیز مبتلا خواهند بود. بنابراین، اندازهگیری مداوم فشار خون برای این بیماران ضرورت دارد.
خرید دستگاه پالس اُکسیمتر
خرید دستگاه پالس اکسیمتر در کنار خرید دستگاه فشارسنج خون میتواند به این قبیل بیماران کمک زیادی بکند تا همواره در جریان میزان اکسیژن و فشار خون خود باشند. چنانچه بنا به هر دلیل قصد سرمایهگذاری در این زمینه را ندارید و احساس میکنید مشکل بیماری شما مقطعی است، میتوانید اجاره دستگاه پالس اکسیمتر را در دستور کار خود قرار دهید و صرفاً به خرید دستگاه فشار خون اقدام نمایید.
اجاره اکسیژن ساز
در مواردی فشار خون بالا اختلال در تنفس ایجاد میکند که در این صورت نیاز به خرید یا اجاره دستگاه اکسیژن ساز دارید .